نزول آیه محبت
پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله در روز هفدهم ماه ذىالحجّه سال دهم هجرى، هنگام بازگشت از مراسم حج، در وادی «قُدَید»، به فاصله یک روز تا سرزمین غدیر، بعد از نماز ظهر، با صداى بلند اينگونه دعا كردند:
اللّهُمَ هَب لِعَلِيٍ المَوَدَّةَ في صُدورِ المُؤمِنينَ، وَالهَيبَةَ وَالعَظَمَةَ في صُدورِ المُنافِقينَ؛ پروردگارا! براى على علیه السلام در دل مؤمنان محبّتى و در دل منافقان، هيبت و عظمتى قرار ده!
بعد به حضرت على علیه السلام فرمودند: دعا كن. ايشان عرض كردند: چه دعايى كنم؟ فرمودند: بگو: خدايا براى من نزد خودت عهد و پيمانى، و در قلب مؤمنين برایم محبّتى قرار ده!
حضرت اميرالمؤمنين علیه السلام هم سه مرتبه دعا كردند و فرمودند: خدايا، مودّت مرا در قلوب مردان و زنان مؤمن ثابت بدار و پيامبر آمين گفتند. آنگاه اين آيه نازل شد:
«إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا؛ آنان که ایمان آوردند و کردارشان شایسته است، خدای رحمان به زودی محبتشان را در دلها قرار میدهد.» (سورۀ مریم آیۀ ۹۶)
و بدينگونه در اثر دعاى اميرالمؤمنين و پيامبراکرم ـ صلوات الله عليهما ـ خداوند تكويناً در دل مؤمنين محبّت حضرت على علیه السلام را قرار داد!
نكات آيه محبّت
۱. محبّت حضرت على علیه السلام در دلهای مؤمنين امرى الهى است. به همين خاطر به سادگی از بین نمیرود.
۲. دوست داشتن حضرت على علیه السلام و در كنار آن دوستى با دشمنان آن حضرت ممكن نيست؛ چون فرمودند:
لَنْ يُحِبَّنَا مَنْ يُحِبُّ مُبْغِضَنَا إِنَّ ذَلِكَ لَا يَجْتَمِعُ فِي قَلْبٍ وَاحِد؛ هرگز ما را دوست نميدارد كسى كه دشمن ما را دوست داشته باشد. چنين چيزى در يك قلب جمع نخواهد شد .
۳. در اين آيه شریفه خداوند میفرماید: مودّت و محبت علی علیه السلام را در قلب مؤمنین قرار دادهام. از طرفی آن حضرت را امير مؤمنان معرفی کرده است. پس كسى كه محبّت آن حضرت را ندارد، از جمع مؤمنین بيرون است.
۴. پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله محبّت به حضرت على علیه السلام را علامت طيب ولادت قرار دادند و فرمودند:
«يا عَلِيُّ، لا يُحِبُّكَ إلّا مَن طابَت وِلادَتُه؛و لایُبغضُک اِلّامَن خَبُثَت ولادَثَهُ ولایُوالِکَ اِلّا مُؤمِن ولایُعادیکَ اِلّاکافِر اى على، تو را دوست نمى دارد، مگر آن كه نَسَبش پاك باشد. و با تو کینه نورزد مگر آن که نسبش پلید باشد و باتو دوستی نکند مگر مؤمن و با تو دشمنی نکند مگر کافر!»
۵. واین حدیث نبویّ که فرمودند: «یاعَلي لایُحِبکَ اِلّا مُؤمِن وَلایُبغِضُکَ اِلّامُنافِق» یاعلی تو را دوست ندارد مگر مؤمن و با تو کینه نورزد مگر منافق.» در تمام کتاب های مهمّ شیعه و سنی آمده است!
۶. در آیه شریفه ۷ سوره حجرات فرموده:«…ولکنّ اللهَ حبَّب إلیکُمُ الإیمانَ و زَیَّنَهُ فی قُلوبِکُم وکَرَّه إلَیکُم الکَفر والفُسُوقَ وَالعِصیانَ یعنی خداوند ایمان را محبوب شما قرار داد وآن را در دل هایتان زینت بخشید و کفر و فسوق و عصیان را منفور شما ساخت» . روایات زیادی می فرمایند مُراد از ایمان در این آیه ی شریفه امیرالمؤمنین علی علیه السلام است ومُراد از کفر فسوق و عصیانُ دشمنان آن حضرتند!